Welkom op het portaal

Klik de vragen hieronder open voor meer informatie!

• Doel van het portaal

  • Gezondheidswinst voor de bewoners van Brabant door gezondheidsbescherming en -bevordering vroeg in de ruimtelijke ontwikkeling (vergunningverlening) een plek te geven.
  • Ondersteuning van gemeenten in hun wettelijke taak vanuit de Omgevingswet om gezondheid te borgen in elk ruimtelijk initiatief.
  • Inzicht bieden aan gemeenten wanneer maatwerkadvies van de GGD gewenst is vanwege de impact van een initiatief op de publieke gezondheid.

• Hoe is het portaal tot stand gekomen?

  In 2021 zijn we gestart met de ontwikkeling van dit portaal. Samen met een pilotgroep van Brabantse gemeenten en ketenpartners hebben we verkend welk product het beste zou aansluiten bij de voorgenoemde doelen. Vervolgens hebben we het concept met hun hulp getest en verbeterd. Ook intern is er veel werk verzet, zoals het bundelen en op maat maken van informatie vanuit diverse afdelingen. Daarnaast hebben we via verschillende routes en op verschillende momenten onze gemeenten voorbereid op de komst van dit portaal, zodat het tijdig een plekje kon krijgen op bijvoorbeeld de gemeentelijke website en in werkinstructies.

• Voor wie is dit portaal bedoeld?

  Dit portaal is primair bedoeld om bevoegd gezag (gemeenten en provincie) en initiatiefnemers/ projectontwikkelaars in de provincie Noord-Brabant te helpen om gezondheid een plekje te geven in ruimtelijke ontwikkelingen. Maar ook andere partijen kunnen hier inspiratie uit halen, zoals omgevingsdiensten en bewoners.

  Door toepassing van dit portaal geef je als gemeente of provincie invulling aan de hernieuwde wettelijke taak om gezondheid mee te wegen in elke ruimtelijke ontwikkeling. Neem de toepassing van het portaal daarom op in de procedures rond vergunningen (de intake- en omgevingstafel) en projecten. Al bij het eerste contact met initiatiefnemers/ projectontwikkelaars kun je hen wijzen op het portaal; vraag dan om de gezondheidsadviezen te betrekken in het plan dat ze daarna indienen. De casemanager kan ook zelf het portaal raadplegen om te bezien of inderdaad aan gezondheidskansen is gedacht. Zo nee, ga daarover dan in gesprek met de initiatiefnemer/ projectontwikkelaar en bekijk samen of er nog verbetering mogelijk is. Is het initiatief groot (bijv. nieuwbouwwijk) of een complex (bijv. veel bezorgdheid of onduidelijke invloed op gezondheid), benader dan de GGD voor maatwerkadvies.

  Omgevingsdiensten hebben (veelal) gedelegeerde taken van gemeenten en provincie op het vlak van Vergunningverlening Toezicht en Handhaving (VTH) en/of een adviesrol voor ruimtelijke ontwikkelingen en milieu. Zij kunnen de gemeenten/ provincie (bevoegd gezag) ondersteunen in hun nieuwe verantwoordelijkheden rondom gezondheid, bijvoorbeeld door op het juiste moment te verwijzen naar dit portaal voor standaardadviezen, of naar de GGD voor maatwerkadviezen. Daarnaast is het wenselijk dat zij benoemen dat de wettelijke normen waar zij aan (moeten) toetsen bij vergunningverlening niet gelijk zijn aan gezondheidskundige advieswaarden; dat helpt bij bewustwording van bevoegd gezag dat er ruimte is voor verdere verbetering, bijvoorbeeld bij het opstellen van toekomstig beleid.

  Bij sommige ruimtelijke ontwikkelingen kunnen bewoners meedenken (‘participeren’). Bewoners kunnen dit portaal raadplegen om te zien hoe gezondheid meegenomen is of kan worden in het initiatief.

  Tip: plaats een link naar dit portaal op de gemeentelijke website, zodat initiatiefnemers en bewoners het gemakkelijker kunnen vinden.

• Hoe gebruik je dit portaal?

  Op de startpagina klik je op één van de tegels met het thema dat het best aansluit bij het initiatief. Vervolgens beantwoord je één of enkele vragen, waarna je op onze gezonde inspiraties en uitgebreid standaardadvies uitkomt. Twijfel je tussen twee tegels? Geen zorgen: de vervolgvragen sturen je de goede kant op. Als het bijvoorbeeld gaat om woningbouw in agrarisch gebied, kom je op de juiste adviezen uit ongeacht of je begint bij de tegel ‘wonen’ of de tegel ‘agrarisch’.

  Als je niet de diepte in wil, maar beknopt en overzichtelijk onze belangrijkste adviezen op een rij wil zien, kun je op de startpagina de knop voor ‘kernadviezen’ klikken.

  Je kunt onze adviezen ook naar een PDF omzetten of afdrukken (zie icoontjes rechtsboven of onder de tekstblokken) en bijvoegen in een dossier. Let op: deze handeling alléén maakt een ontwikkeling niet gezonder. Zorg dat je er elementen uithaalt waar je ook ècht mee aan de slag gaat.

• Gezondheidskundige advieswaarden versus wettelijke grenswaarden

  De GGD vindt dat het voldoen aan de milieuwetgeving niet automatisch betekent dat er sprake is van een verantwoord woon- en leefklimaat. Bij het vaststellen van wettelijke grenswaarden, waar bij een juridische toets gebruik van wordt gemaakt, worden namelijk ook andere aspecten dan enkel gezondheid, zoals bijvoorbeeld economische en technische haalbaarheid, meegewogen. Vandaar dat de GGD ter bescherming van de volksgezondheid bij haar advisering gebruik maakt van gezondheidskundige advieswaarden, waar enkel gezondheidsaspecten aan ten grondslag liggen. Voor onderbouwing van de gezondheidskundige advieswaarden zie de GGD-richtlijnen. Streef bij jouw initiatief naar een blootstelling zo dicht mogelijk bij de gezondheidskundige advieswaarden om gezondheid zo goed mogelijk te beschermen. Op grond van de wet Publieke Gezondheid heeft de gemeente ruimte om deze gezondheidsaspecten mee te wegen in bestuurlijke beslissingen.

  Daarnaast adviseert de GGD ook over hoe de leefomgeving kan worden ingericht om de gezondheid van inwoners te bevorderen. Het gaat daarbij om het stimuleren/faciliteren van gezond gedrag zoals spelen, bewegen en ontmoeten. Laatstgenoemde gaat vaak om koppelkansen. Bijvoorbeeld: als een gemeente méér groen aanlegt i.v.m. waterberging/klimaat, kan het groen wellicht direct zó ingericht worden dat het uitnodigt tot spelen, bewegen of ontmoeten. Of bij infrastructurele wijzigingen kunnen fietsers en wandelaars meer ruimte krijgen.

  Ook volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is het uitgangspunt dat gezondheid wordt meegewogen in alle beslissingen in de fysieke leefomgeving. Alléén toetsen aan de wettelijke normen is daarvoor niet voldoende. Daarom heeft de VNG een handreiking opgesteld. Daarin stelt de VNG dat de lokale GGD een belangrijke partner is voor gemeenten. Met portaal GGD Omgevingsadvies geven de Brabantse GGD’en extra houvast aan gemeenten om gezondheid mee te wegen bij alle beslissingen in de fysieke leefomgeving.

• Inspireren en adviseren versus toetsen

  Dit portaal is vooral bedoeld om te inspireren en te adviseren hoe initiatieven en ruimtelijke plannen gezonder gemaakt kunnen worden. Hoe vroeger je de adviezen betrekt, het liefst al aan de tekentafel, hoe gemakkelijker en goedkoper het is om de gezondheid van inwoners te beschermen en bevorderen! Wijs daarom initiatiefnemers vroegtijdig op dit portaal en vraag hen om een plan in te dienen waarin gezondheidskansen al zijn verwerkt. Raadpleeg het portaal ook tijdens de intaketafel en verkennende/ontwerpende omgevingstafel, om te bezien of inderdaad aan gezondheidskansen is gedacht. Zo nee, ga daarover dan in gesprek met de initiatiefnemer en bekijk samen of er nog verbetering mogelijk is.

  Dit portaal is niet primair bedoeld voor toetsing van vergunningaanvragen en komt niet in de plaats van wettelijke normen en gemeentelijk beleid. Desalniettemin zou het heel waardevol zijn als elke vergunningaanvraag langs het portaal wordt gehouden, om te zien waar de kansen voor gezondheid liggen. Dat kan ook waardevolle input opleveren voor de gemeentelijke beleidscyclus.

• Kernwaarden gezonde leefomgeving

  Naast de GGD richtlijnen zijn de adviezen op dit portaal ook gebaseerd op de Kernwaarden gezonde leefomgeving van de GGD GHOR Nederland.

• Wanneer maatwerkadvies GGD?

  Soms kan het zinvol zijn om maatwerkadvies te vragen aan de GGD. Bijvoorbeeld als het gaat om een groot initiatief (bijv. nieuwbouwwijk) of een complex initiatief (bijv. veel bezorgdheid over gezondheid of onduidelijke invloed op gezondheid).

  Gemeenten en provincie kunnen ons voor maatwerkadvies rechtstreeks benaderen via de Contactpagina. Initiatiefnemers vragen wij om ons te benaderen in samenspraak met de gemeente.

• Dynamische website

  Dit portaal met gezonde inspiraties en adviezen ten behoeve van ruimtelijke initiatieven is uniek in Nederland. Zowel de functionaliteit van de website als ook de inhoud zal doorontwikkeld worden op basis van feedback van gebruikers. Wil je ons hierbij helpen? Gebruik dan graag de rode feedback knop rechts in het scherm. Is de knop niet zichtbaar? Dat komt doordat de cookies geweigerd zijn. Mail dan de feedback naar milieu@ggdgmv.nl.

  Daarnaast kunnen ook de gezondheidsadviezen wijzigen als nieuwe (wetenschappelijke) inzichten daar aanleiding toe geven. Bezoek dit portaal daarom opnieuw voor elk toekomstig ruimtelijk initiatief waarmee je aan de slag gaat.

• BrOS of portaal?

  Ga je aan de slag met een omgevingsvisie of omgevingsplan? Dan is de Brabantse Omgevingsscan het instrument dat inzicht geeft in de gezondheidskansen. Stem ook af met de GGD voor maatwerkadvies!

  Ben je betrokken bij het (voortraject) van ruimtelijke initiatieven, dan is dit portaal het meest geschikte instrument om in te zetten. Indien de kansen of uitdagingen voor gezondheid groot zijn, betrek dan de GGD voor maatwerkadvies.