Elke ruimtelijke ontwikkeling gezond!

Kernadvies kwetsbare gebieden en gebouwen

Kwetsbare gebieden en gebouwen worden ook wel gevoelige bestemmingen genoemd. Onder gevoelige bestemmingen verstaat de GGD anders dan in ‘besluit gevoelige bestemmingen’ niet alleen kinderdagverblijven, scholen en verzorgings- en verpleegtehuizen, maar ook (voormalige bedrijfs- en plattelands-) woningen.

Bij een gezonde leefomgeving ben je zowel binnen als buiten de gevoelige bestemming beschermd tegen negatieve invloeden van o.a. luchtverontreiniging en geluid. En de omgeving is zo ingericht dat je gestimuleerd wordt om te bewegen, ontspannen en ontmoeten. Dit verlaagt het risico op hart- en vaatziekten, longziekten, hinder, slaapverstoring, obesitas en eenzaamheid. Het maakt bewoners ook zelfredzamer, zorgt dat ze langer thuis kunnen blijven wonen en voorkomt (overlast)meldingen bij de gemeente. Gezond wonen is dus van levensbelang!

Adviezen

Kies een gezonde omgeving voor de bouw van woningen of andere gevoelige bestemmingen. Zie hieronder de gezondheidskundige advieswaarden (betrek jouw milieukundige adviseur). Bekijk ook de lokale situatie in de Brabantse Omgevingsscan.
- Blijkt uit analyse van de omgeving dat er mogelijk gezondheidsrisico’s zijn, overweeg dan een andere locatie voor woningbouw. Of ga in gesprek met de GGD over kansen of mitigerende maatregelen op de voorgenomen locatie.
Als het niet lukt om een “gezonde omgeving voor de bouw van woningen of andere gevoelige bestemming” te vinden: zorg dat elke woning minimaal één aangename en luwe zijde heeft.
Zorg naast goede isolatie ook voor voldoende en aangename ventilatie in elke woning.
Geef voorrang aan lopen en fietsen en zorg voor goede OV-ontsluiting.
Creëer ontmoetingsplekken.
Creëer functioneel groen en blauw in de omgeving. Dit vanuit klimaatoverwegingen, tegen hitteoverlast en vanwege de kansen om te bewegen, ontmoeten en ontspannen.
Sta geen houtkachels toe; dit zorgt voor overlast en luchtverontreiniging.
Informeer omwonenden tijdig en regelmatig over de geplande ontwikkeling. Wijs hen bij gezondheidsvragen op de informatie van GGDleefomgeving.

Tip voor de initiatiefnemer

Hoe vroeger in het proces aan gezondheid wordt gedacht, hoe gemakkelijker (en goedkoper) het is om gezondheid te verwerken in het ontwerp. Dit maakt een initiatief aantrekkelijker en waardevoller en voorkomt bezwaren of procedures.

Gezondheidskundige advieswaarden

Luchtkwaliteit

De concentratie fijnstof PM10 ligt onder de 15 µg/m³.
De concentratie fijnstof PM2,5 ligt onder de 5 µg/m³.
De concentratie stikstofdioxide (NO₂) ligt onder de 10 µg/m³.
Afstand houden tot de weg is het belangrijkste advies. Hanteer hierbij de volgende minimale afstanden:
- Snelweg: ten minste 150 meter (bij voorkeur 300 meter).
- Provinciale weg: ten minste 50 meter.
- Drukke binnenstedelijke weg (>10.000 mvt/etm): ten minste 25 meter (bij voorkeur 50 meter).
Er liggen geen (nieuwe) gevoelige bestemmingen binnen de endotoxine richtafstand van veehouderijen. De richtafstand is de afstand waar de concentratie endotoxine 30 eu/m³bedraagt.

Geur

Voorgrondgeurbelasting ten gevolge van veehouderijen op de nabijgelegen gevoelige bestemmingen bedraagt maximaal:
- Woonkern 2 OU/m³
- Buitengebied 5 OU/m³
Achtergrondgeurbelasting ten gevolge van veehouderijen op de nabijgelegen gevoelige bestemmingen bedraagt maximaal:
- Woonkern 5 OU/m³
- Buitengebied 10 OU/m³
Voor geur afkomstig van veehouderijen met dieren zonder wettelijke geuremissiefactor: houd een afstand aan van minimaal 100 meter tot een geurgevoelige bestemming.
Voor de geur afkomstig van industrie/ bedrijven wordt aangesloten bij de provinciale geurverordening van Noord-Brabant (zie beleidsregel industriële geur)

Geluid

Zorg voor tenminste één stille zijde op geluidbelaste locaties en borg dit in lokaal beleid.
- Een stille zijde heeft een geluidbelasting van minder dan 50 dB Lden (afkomstig van verkeer, industrie en spoorweg). De slaapkamers moeten zo veel mogelijk aan deze geluidsluwe zijde zijn gesitueerd.
- Het geluidsniveau op de gevel is in de nachtelijke uren lager 40dB Lnight.
Het geluidsniveau binnen is maximaal 33dB Lden.
Het geluidsniveau afkomstig van vliegverkeer bedraagt op de gevel maximaal 45dB Lden en 40dB Lnight. Besef dat bij deze waarden nog 10% ernstige hinder en 11% ernstige slaapverstoring ervaart.
Het geluidsniveau afkomstig van windmolens bedraagt, volgens de WHO, op de gevel maximaal 45dB Lden gemiddeld over een jaar. Let daarnaast op slagschaduw, hiervoor is geen gezondheidskundige advieswaarde vastgesteld. De overheid heeft een norm gesteld van gemiddeld maximaal 20 minuten slagschaduw per dag voor niet meer dan 17 dagen per jaar.

Bodem

Voor lood geldt dat dit met name schadelijk is voor kleine kinderen (tot circa 7 jaar). Het advies is te streven naar een gezondheidskundig voldoende bodemkwaliteit. Door de GGD zijn hier afhankelijk van het gebruik advieswaarden voor opgesteld.

Type locatie	Gezondheidskundig voldoende bodemkwaliteit voor lood	Gezondheidskundig matige bodemkwaliteit voor lood	Gezondheidskundig onvoldoende bodemkwaliteit voor lood
Grote moestuin (>circa 200 m²)	< 60 mg/kg	60 – 260 mg/kg	> 260 mg/kg
Wonen met tuin (kleine moestuin)	< 90 mg/kg	90 – 370 mg/kg	> 370 mg/kg
Plaatsen waar kinderen spelen	< 100 mg/kg	100 – 390 mg/kg	> 390 mg/kg
IQ-puntenverlies door bodemlood	minder dan 1 IQ-puntverlies	1-3 IQ-puntenverlies	meer dan 3 IQ-puntenverlies

Elektromagnetische velden (straling)

Woningen scholen en kinderdagverblijven liggen niet binnen de zone van 0.4 µT jaargemiddeld van hoogspanningslijnen en –kabels, transformatorhuisjes en dergelijke.

Veehouderijen

Algemeen: er liggen geen veehouderijen binnen 250 meter van een gevoelige bestemming.
De afstand tussen geitenhouderij en gevoelige bestemming is minimaal 2000 meter.
De afstand tussen pluimveebedrijven en gevoelige bestemmingen is minimaal 500 meter.

Akkerbouw

Het advies is een zo groot mogelijke afstand aan te houden tussen de velden waar gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt en gevoelige bestemmingen. Het advies is minimaal een spuitzone van 50 meter aan te houden.